Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Gerçek konut fiyatlarında düşüş ivmesi devam ederken kiralarda ise artış durmuyor. Artış suratı azalsa da son 2 yılda İstanbul’da yüzde 350’ye yakın kira fiyat yükselişi yaşanan ilçeler oldu. İstanbul’da bilhassa daha evvel kira oranlarının epeyce düşük kaldığı Silivri, Çatalca, Şile, Çekmeköy, Arnavutköy ilçelerindeki artışlar 4 katını aştı. İstanbul genelindeki kira artış oranı ise iki yıllık devirde yüzde 192 düzeyinin üzerine çıkmış oldu.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran, konut fiyat endeksi ağustos ayında bir evvelki aya nazaran yüzde 3.6, bir evvelki yılın birebir ayına nazaran nominal olarak yüzde 34.3 arttı. Böylelikle son 3 yılın en düşük artış oranı görüldü. Konut fiyatlarında bu periyotta gerçek gerileme yüzde 11.6 olarak hesaplandı. Kiralarda ise iki yıldır uygulanan yüzde 25 artırım hududu temmuzda sonlandırılmış, yine 12 aylık TÜFE ortalaması sistemine dönüşmüştü.
En süratli artış Silivri’de
Denge Değerleme Gayrimenkul Geliştirme Müdürü Başak Işık, Türkiye genelinde cari kira fiyat artışlarının yıllık enflasyon sayısından daha yüksek oranda gerçekleştiği göz önüne alındığında enflasyondan arındırılmış (reel) kira kıymetlerinin mal sahiplerine enflasyonun üzerinde gerçek olarak da bir çıkar sağladığını söz etti. İstanbul ilçelerinin kira artışlarından örnekler veren Işık, “Özellikle son 2 yıllık dilimde İstanbul’da en yüksek kira artış oranına sahip ilçe yüzde 349’luk artış oran ile Silivri ilçesi oldu. Bu ilçemizi sırasıyla Pendik (yüzde 274), Kartal (yüzde 261), Çatalca-Çekmeköy-Tuzla (yüzde 257), Şile (yüzde 255) ve Arnavutköy (yüzde 252) ilçeleri izledi” dedi.
‘Enflasyona paralel artar’
Ortaya çıkan kıymetlerle 2025 yılı için kira artış öngörüsünün enflasyon bedellerine paralel olacağını söz eden Başak Işık, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ancak bu artış oranını etkileyecek başka etkenleri de göz gerisi etmemek gerekir. Dönemsel artışlar (üniversitelilerin talebi, tayinler vb), mümkün bir afet durumunda İstanbul’un alacağı ve/veya vereceği göç, iktisat siyasetlerinin hane halkı gelirine yansıması, kentsel dönüşüm üzere mevzular, talep edilen kira sayılarının belirlenmesinde değerli rol oynayabilecektir.”
Faiz beklentisi ivme getirdi
Konut satışlarının önünde kıymetli bir ‘engel’ olarak görülen bankaların konut kredisi faiz oranlarındaki kısmi gerileme, konut fiyatlarını da yine hareketlendirdi. Buna nazaran, yüzde 2.84’ten başlayan oranlarla 10 yıllık vadede kredi imkanı oluştu. Gelecek aylarda konut fiyat ortalamasının daha süratli bir yükseliş göstermesi öngörülüyor.
Bu kapsamda Ticaret Bakanlığı ise ‘konut kredisi faiz oranlarında düşüş olacağı beklentileri’ üzerine emlak fiyatındaki fahiş artışları gündemine aldı. Bu kapsamda daha evvel bakanlıktan yapılan açıklamada yalnızca eylül ayı içinde ilan fiyatlarında fahiş artışı yapan 117 emlak işletmesi tespit edildiği, toplam 11 milyon 700 bin lira idari para cezası uygulanacağı tabir edilmişti.
Çeper ilçelerde fiyat daha çok yükseldi
Yapılan değerlemelere nazaran, İstanbul Avrupa yakasında en çok kira artışı yaşanan ilçeler Silivri (%348.9), Çatalca (%256.7), Arnavutköy (%252.7), Sultangazi (%215.7), Büyükçekmece (%212), Eyüpsultan (%209.4), Bayrampaşa (%207.9) biçiminde sıralandı. Anadolu yakasında ise sıralama Pendik (%273.6), Kartal (%260.7), Çekmeköy (%257.5), Tuzla (%256.9), Şile (%255.4) oldu.